czyjś inny
  • perfidne kłamstwo

    15.05.2024
    15.05.2024

    Szanowni Państwo, od pewnego czasu zmagam się ze znaczeniem przymiotnika perfidny, a dokładniej z jego składowymi. Czy jedno z najczęstszych połączeń, „perfidne kłamstwo”, może oznaczać kłamstwo popełnione ad hoc, w sytuacji nagłego, nieoczekiwanego przyłapania na czymś dla kłamiącego niekorzystnym, np. z lęku przed konsekwencjami, czy raczej kłamstwo przemyślane, zaplanowane, obliczone na szkodę okłamywanego? Byłabym wdzięczna za Państwa opinię.

  • pierwsze koty… i pogoda pod psem
    8.10.2002
    8.10.2002
    Skąd wzięło się powiedzenie pierwsze koty za płoty i pogoda pod psem?
    Z poważaniem
    Ryszard
  • Pisownia form adresatywnych w cytatach
    16.05.2018
    16.05.2018
    Redaguję książkę, w której są cytowane listy. A w nich – formy adresatywne Ciebie, Tobie, Ty itd. Wszystkie wielkie litery zmieniłam w tych cytatach na małe, co niektórych razi.
    Nie mogę znaleźć zasady, wg której powinnam postąpić. Wydaje mi się, że korespondencja cytowana ma już inne funkcje, a przede wszystkim jej adresatem nie jest już osoba, do której zwracał się nadawca, więc użycie wielkiej litery nie ma sensu.
    Ale może się mylę?
    Bardzo dziękuję za wszystkie cenne porady. Korzystam z nich bezustannie.
    Katarzyna
  • Pisownia wyrażeń, zwrotów i fraz metatekstowych
    22.04.2016
    22.04.2016
    Jak zapisywać hipotetyczne przytoczenia czyichś słów, które de facto nie są wypowiedziami autorstwa innej osoby?
    Przykłady: 1) Można było kulturalnie powiedzieć: „panu już dziękujemy”, a nie (…)"; 2) Nie lubiła, gdy ktoś pytał: „co u Was słychać?”. 3) Trzeba wreszcie powiedzieć im: „dość!”.
    Czy takie fragmenty należy, podobnie jak autentyczne przytoczenia, wydzielać cudzysłowem i poprzedzać dwukropkiem? Czy pasowałoby rozpoczynać je wielką literą?

    Z poważaniem
    Czesław
  • Podać kogoś do sądu

    1.05.2021
    1.05.2021

    Szanowni Państwo,

    czy poprawnym jest zwrot  podać kogoś do sądu? Skąd wzięło się takie sformułowanie, skoro nigdzie indziej nikogo nie podajemy? Podajemy coś komuś, podajemy się za kogoś, ale przecież nie wręczamy innych ludzi Wysokiemu Sądowi.

  • porazić i przerazić

    8.03.2024
    8.03.2024

    Szanowni Państwo, zauważyłem, że w ostatnich kilku latach prawie wyłącznie mówi się i pisze, że coś, jakaś sytuacja, czyjeś zachowanie poraża. Już słowo przeraża nie wystarcza. Jak Państwo odnoszą się do tego neosemantyzmu, bo chyba tak słowo porażać można nazwać. Kiedyś miało ono inne znaczenie niż dziś. Z uszanowaniem Mirek

  • Pozostawmy to ocenie ekspertów
    8.11.2007
    8.11.2007
    Dzień dobry.
    Proszę o wskazanie poprawnego sformułowania: „Pozostawiam (to) do oceny czytelników”, „Pozostawiam (to) do oceny czytelnikom”, „Pozostawiam (to) ocenie czytelników”.
    Dziękuję z góry i pozdrawiam.
  • Prowadzenie badań
    30.01.2018
    30.01.2018
    Czy przedmiotem działania organizacji może być prowadzenie badań (czynność), czy po prostu badania (rzeczownik). A może to i to?
    Chodzi o zapis w statucie.

    Z uszanowaniem
    Małgorzata Szymańczyk
  • Przyjść to jeszcze przyjdzie
    3.09.2013
    3.09.2013
    Szanowni Państwo,
    w mowie potocznej spotyka się konstrukcje typu: „Przyjść, to jeszcze przyjdzie – ale odezwać, to się wcale nie odezwie”. Jaki jest status składniowy bezokolicznika w takich wyrażeniach? Skąd się wzięły i czy można je uznać za poprawne, choćby w języku mówionym?
    Z poważaniem,
    Łukasz
  • Pupil
    11.11.2016
    11.11.2016
    Szanowni Państwo,
    czy słowo pupil ma coś wspólnego z angielskim pupil – ‘źrenica’?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego